ТIекхочийла долу линкаш

ЦIеххьана кхаьчна хаам!

Гадаев Мохьмад-Салахь. Даймехкан суьрташ


Нохчийчоь -- Нохчийчуьра лаьмнаш, шира юрт, 2012
Нохчийчоь -- Нохчийчуьра лаьмнаш, шира юрт, 2012

Гадаев Мохьмад-Салахь

Даймехкан суьрташ
(Аьхке юлуш)


РегIахь кIе шур-шур до,
Луьста кан баьхна.
ТогIешкахь бамбанийн
Тай-могIнаш го.
Сомалкхийн* сал** санна,
КIайн баьрзнаш даьхна,
Лил-басе стигланца
Мархо некъ бо.

Даккъаш тIехь, букъ сеттош,
IиндагIа тоькху,
Шерачохь, шерший, и дов.
Дитташ тIехь чиллано
Зар-зар йиш лоькху,
Йовхонан еттало тов!

Лаьмнаш тIехь ло лаьтта –
Дешна ца даьлла.
Арен тIехь йонгIуро***
Кес керчадо.
Лил-басе стигланца
Сел самсаяьлла,
КIайн марха ганне а
Ирча ца го.

--------------
* диал. тача; ирзу
** литта
*** диал. догIа

Мохьмад-Салахь Гадаев вина ГIуран-беттан 6-чу дийнахь, 1909-чу шарахь. 1928-чу шарахь иза Ростовехь рабфаке деша дIехIутту. 1930 шерашкахь иза Нохчийчохь историн а, меттан а, литературин а Iилман-талламан институтехь болхбан волало иза. Лермонтовн а, Толстойн а, Пушкинан а, Некрасовн а, Шевченкон а дийцарш нохчийн матта гочдо. Цу хенахь цуьнан ши киншка арайолу “Ши стаг”, “Буьйсанан дошло”, “Нус”, “Гуьржи”, “Акхалла”, “Хазман”, “Накъостий”, кхиерш а.

1942-чу шарахь иза антисоветан агитаци лелорна а, национал-троцкистийн тобанан декъашхо хиларна а бехке а вой, пхийтта шарана набахти чувуллу. 1957-чу шарахь иза набахти чуьра араволу. 1957-чу шарахь иза Iедало юха а лоцу, нохчийн къам сийсаздина, яздорхо вийна, аьлла, бехке а во. Амма тоьпаш тоха дина таIзар хуьйцу, цуьнан метта 25 шо набахти чохь даккха хан туху цунна.

1972-чу шарахь набахти чуьра ара а волий, Даймахка юхавогIу иза. Араваьлча, псевдонимах пайда а оьцуш, цо дийцарийн гуламаш язбо. 1972-чу шеран ГIуран-баттахь Мохьмад-Салахь кхелха.

XS
SM
MD
LG