Хьаьттахь, пхьалгIахь, хьерахь, аьр вай, хIусамехь мел лелочу гIирсан шен-шен цIе яра нохчашлахь лелаш. Амма хенан йохалла йовш ю ца хилча ца болучу гIирсан цIерш. Карлаяха вай уьш?
Вайнехан вуно дукха ду зуда йигар-ялорца, барам дIабахьар-берзорца доьзна гIиллакхаш. ХIора ламастан ю шен цIе. Хаьий хьуна вайн дайша муха даладора-дуьгура нускал, хьанах стенах муха олура?!
Нохчийн дуккха а хилла, гулбелча, вовшийн самукъадаккха локхуш, тухуш, озош гIирс. Куьйга, багахь мох тухий, мерзех пIелг я Iад хьокхий, боккхуш хилла мукъам. Дукхахболу и гIирс заман йохалла дIатесна вайнаха. Хьовсал, мел ду шайгахь царех хаарш!
Европера, Оьрсийчуьра Кавказе кхочу медикаш цецбохура нохчийн къоман медицино. Масала, Кавказан тIамехь оьрсийн эскарехь хирург лаьттинчу Пироговс яздо, ша нохчаша Iамийра гангрено дилх, даьIахк талхийна ког дIа а ца хадош, тобан, бохуш. Хьуна евзий нохчийн медицина?
Хуур дарий хьуна муьлхачу авторан ю-яц лахахь хьахийна романаш, дийцарш, пьесаш, байташ? Зен, мел дика евза хьуна нохчийн литература!
Зезагаш ца дезаш цхьа а хир вац. Къаьсттина церан хазалла гучуйолу бIаьстенца. Цхьболчарна ПетIамат цIе йолу ирсе зезаг хазахета, вукхарна туьйранашкахь дийцина лайн зезагаш. Делахь а, массарна а хууш хир дац, муха ю нохчийн маттахь зезагийн цIераш а, уьш дуьххьара стенгахь гучудевлла а, муха даьржина а. Кхойкху шу экскурси!
Пхьарматах долу дийцарш шайгара даьржина олу нохчаша дозаллица. Хьовсур-кх вай тIаккха, мел ваьшна вевза адамашна цIе елла Пхьармат! Маршо Радионо магадо, жоьпаш дала кечлуш, Пхьарматах долу дийцарш юха а листа!
Хийрачу меттанех нохчашна хьега хьашт доцуш, хаза а, мерза а бу церан мотт. Иза иштта дац аьлла хетарг юьстах виса а мега - бисинчарна ю меттан кIоргалла гойту квиз!
Нохчийн хьалха заманахь ялта, кочаллаш, дечиг, тIаргIа, ур-атталла деши а дустуш шайн хилла барамаш. ДагайогIий шуна дай-нанойн «математика»?
Муьлххачу а маттахь санна, маьIница дуьхь-дуьхьал а нислуш, хаа пайде а долуш, дукха ду нохчийн маттахь дешнаш – антонимаш. Нийса къастор дарий ахь бIостанехьа нисло дешнаш? Хьажал!
Вайгара нохчийн маттахь яздеш дуьйлу гIалаташ цхьатерра хуьлу дукха хьолехь. Ма-хаззара ца яздеш, лелачу бакъонийн "гурашка" хийшо дезаш нисло алссам дешнаш. Юкъарчу гIалатех ду кхузахь гайтинарш а. Талла вай уьш?
Нохчийн мотт хазбеш а, кIаргбеш а дуккха а аларш ду. Уьш алссам къамелехь мел хуьлу а, там хуьлу ладугIучунна. Хьовса вай, ваьшна мел дика девза вайн меттан аларш!
Хьажа кхин дIа а
