ТIекхочийла долу линкаш

ЦIеххьана кхаьчна хаам!

Арсанукаев Шайхи. Мохкбегор


Мохкбегор

ЦIеххьана кхерийна,

Лаьттан дегI дегий.

ЭхI, Латта, дийцахьа

хиллариг хьайна,

Алахьа,

ХIун цатам хилла, хьо дегий?

Я дог хьан лазий-те,

Харцо ца лайна?

Я, атом иккхина, мархаш гин гIенах?

Я жима бер гин-те къаьстина ненах,

Дестечун маьхьаро дина ша хьере,

ЦIеначу бIаьргаш чу

гIоьртина кхерам?

Алахьа, хIай Латта,

ХIун гира хьуна:

ДоттагIчо тешнабехк

Бин доттагIчунна?

Я меттахь дIатесна

Шайн нана къена,

СапаргIат баха-те кIентий дIа гена?

Я къона безам гин осалчо Iехош?

Я поэт воллура харц дешнаш лехьош?

Бендоцуш лелачийн гин аьрта яххьаш?

Я гин-те тIехьашха тоха урс айдеш?

ЭхI, маржа яI, Латта, хIун хили-техьа?

Со орцах вер ву-кх,

хьо дега ма дехьа…

Арсанукаев Шайхи вина 1930 шеран 15 августехь Дишни-Веданахь хьуьнан белхахочун Iабдулмуслиман доьзалехь. Исбаьхчу Iаламехь дIадахна поэтан бералла. Схьахетарехь, хIетахь кIентан даг чу йижина Iаламан аьхналла хир ю цуьнан кхоллараллехь исбаьхьчу поэтически сурташкахь вайна гуш ерг.

Да Iабдулмуслим а, нана Цуца а кIантий дешийта лууш хилла. Дика доьшуш юьртара школа чекхъяьккхина Шайхис. 1944 шарахь нохчийн халкъ махках даьккхича, Казахстанан Семипалатински областерчу Новопокровски районе кхаьчна АрсанукаевгIеран доьзал. Кхузахь юккъера школа чекхъяьккхина хинволчу поэта. Цул тIаьхьа 1949 шарахь Семипалатински финансийн техникуме деша воьду Арсанукаев Шайхи. Иза 1952 шарахь чекх а яьккхина, даймахка Нохчийчу цIаверззалц Казахстанехь финансийн органашкахь болх бина. ШайхигIеран доьзал шайн юьрта Дишни-Ведана цIа баьхкина 1958 шарахь. Арсанукаев Шайхи Веданан районан финансови отделан куьйгалхо вохуьйту. Амма школехь волуш дуьйна стихаш язъеш волу Шайхи шен дахар финансийн органашца доьзна Iа лууш вацара. Цо заочно доьшуш чекхйоккху Нохч-ГIалгIайн педагогически институтан нохчийн моттий, литературий, оьрсийн моттий, литературий хьоьхуш йолу филологин факультетан отделени. 1965 шарахь Веданан районан «Колхозан дахар» цIе йолчу газетан редакторан заместитель хIоттаво Арсанукаев Шайхи. Оцу даржехь шина шарахь болх бинчул тIаьхьа иза Соьлжа-ГIаларчу Нохч-ГIалгIайн книжни издательствон редакторан балха схьавалийна. Издательствехь кхиамца болх беш волу Арсанукаев Шайхи 1973 шарахь Нохч-ГIалгIайн яздархойн Союзо арахоьцучу «Орга» альманахан коьрта редактор хIоттийна. Цул тIаьхьа, 1986 шарахь Нохч-ГIалгIайн Республикин яздархойн Союзан правленин председатель хаьржина. Цхьайтта шарахь бина цо и хала а, жоьпаллин а болх. Шен дахаран тIаьххьарчу шерашкахь Нохчийн пачхьалкхан университетан нохчийн литературин, фольклоран кафедрехь доцент лаьттина.

Арсанукаев Шайхи кхелхина 2012 шеран 13 мартехь Соьжа-ГIалахь.

XS
SM
MD
LG