Тахана суьйранна 18:39 минот яьллачу заманчохь Соьлж-ГIалара Москва дахана бортан лоьмар VQ-BVQ йолу Airbus A319 кема. Гуттар а цу кеман чохь дIасалела Нохчийчоьнан куьйгалхо Кадыров Рамзан, яздо "Кавказ.Реалиис". 21:01 минот яьллачу хенахь Внуковон аэропортехь охьадоьссина и кема.

Изза кема кху деношкахьшозза дIасадахара: Стигалкъекъа-беттан 21-чу дийнахь Соьлж-ГIалара Москва, ткъа 25-чохь - юхадирзира. Цу деношкахь хаамийн гIирсашкахь дийца даьккхира, коронавирусан шеконашца Кадыров Москва вигина бохуш. Стигалкъекъа-беттан 26-чохь цул тIаьхьа нахана юкъа велира Кадыров.

"Нагахь санна, со цомгаш хиллехь а, дуьненчохь миллионашкахь ма бу коронавирусан ун даьалла нах, иттаннашкахь эзарнаш белла, ткъа со адам дац? Сан цомгаш хила бакъо а яц? Иммунитет а, гемоглабин а хьалаяккха маха тоха йиш яц? Дуьйцийла йоццуш могаш стаг ву-кх со", - аьлла, дIахьедира кхаарин дийнахь Кадыровс.

Билгалдаккха догIу, VQ-BVQ бортан лоьмар йолу Airbus A319 кема 2018-чу шарахь дуьххьара гучудаьллера, иллиалархочо Тиматис цуьнан салон чохь даьккхина сурт зорбане диллича. Шен "вешин" ду хIара кема аьллера цо хIетахь, дагахь Кадыров а волуш.

Марха достучу, Стигалкъекъа-беттан 24-чу дийнахь, СемаIашкахь хиллачух шен гIоьнчас хаьттича, Нохчийчоьнан куьйгалхочо Кадыров Рамзана дIахьедина, "бакъонашларъярхошца боьзна хила тарло и зударий, царна хьехна хир ду цара гIовгIа эккхийта аьлла". "Кавказ.Реалиино" дуьйцу цунах лаьцна шен агIонехь.

Хьалхо даржийра портало, Марханаш достучу дийнахь Нохчийчохь дуккха а нах лецарх, полисхоша царна тIе куьйгаш дахьарх а лаьцна. WhatsApp-ан мессенджерехула цхьа могIа бахархоша, зударша а цхьаьна, хаам бора, СемаIашкахь а цу кепара летарш хилла бохуш.

ТIаьхьо инстаграм-аккаунташкахь видеош яьржира, оцу зударша шайна , "гIуллакх доцург" дийцарна гечдар доьхуш.

Къилбаседа ХIирийчоьнан а, ГIалгIайчоьнан а дарбан хIусамашкахь коронавирусан инфекцица болчу нахана дарба дан буьйлабелла еарин дийнахь дуьйна Москвара баьхкина лоьраш. "Кавказ.Реалии" портало яздо цунах лаьцна.

Москван мэран Собянин Сергейн тIедилларца, де хьалха суьйранна лерина кема деана уьш балош. Оьрсийчоьнан президенто Путин Владимира дехар динера мэре, къаьсттина гIо оьшучу регионашка медицинан белхахой хьовсабе аьлла.

Ялх стагах лаьтта медикийн тоба кхаьчна БуьритIе, шен коьртехь Ворохобовн цIарахчу Москварчу лоьмар 67 йолчу клиникан коьрта лор Покровский Константин а волуш. 55 миллион соьмана коронавирусана дарба ден молханаш а, лоьраш уьнах Iалашбен барзакъ а цхьаьна деана цара шайца.

"ХIирийчуьрчу тхайн белхан накъостийн говзаллех шеко яц тхан, делахь а, ковид-центрашкахь тхаьш бинчу белхан зеделлачуьнца дакъа дан лаьа тхуна. ХIуъа дийцича а, алсам ду тхан зеделларг. Юкъахь болхбар республикерчу лоьрашна а, тхайна а пайден хир ду аьлла, дегайовхо ю тхан", - аьлла журналисташка Покровскийс.

Шина кIиранах болх бийр болуш бу Къилбаседа ХIирийчохь Москварчу говзанчаша. Къилбаседа-ХIирийчуьрчу лоьрийн академехь (СОГМА) хилира уьш еарин дийнахь. Цигахь дийцаредира цара коронавирусан ун даьллачу нахана дарба лелор муха хир ду.

"Тхан белхан накъосташа сацам бина, кегийчу тобанашка декъа а ца луш, раьгIнаш хIиттина болх бан республикерчу дарбан хIусамашкахь. Тахана СОГМ-ехь бара уьш, кхана Республикан клиникан хIусаме гIур болуш бу. Цигара дIа видеозIенехула клиникан дарбан цIийнерчу сихаллин гIо кхачочу машенахь болх бечу лоьрашна хьехарш а деш", - аьлла Къилбаседа-ХIирийчоьнан могушалла Iалашъяран министраллан пресс-гIуллаккхоша.

COVID-19 вирус яьлла нах охьабахка кечйина Къилбаседа-ХIирийчохь БуьритIера кхо лазартне ю, кхин а оццул ю Ардонехь а, Бесланехь а, "Октябрьское" олучу эвлахь а.

COVID-19 вирусах Американ Цхьаьнатоьхначу Штаташкахь 100 эзар сов ву велларг. ХIопкинс Джонан Университетан зерашца, Стигалкъекъа-беттан 27-чохь штаташкахь верриг а кхелхинарг 100 047 стаг ву, ткъа 1,7 гергга миллион вахархо ву пачхьалкхехь коронавирусан ун даьлла.

Американ Цхьаьанатоьхна Штаташ хьалхарчу меттигехь ю инфекци яьржина нах дукха хиларца. Пачхьалкхехь хIора цомгаш хиллачу 100 эзар вахархочух 30 гергга ву лийриг. Баларш дукха хиларца Америкаел а билгалъяьлла ю Белги а, Испани а, Британи а, Франци а, Итали а, Швеци а. Въетнаман а, Корейн а шина тIамехьчул а дукха нах байина коронавирусан уьно Цхьаьнатоьхначу Штаташкахь.

Вирус яржарца доьзна Американ а, кхечу пачхьалкхийн а тоххарлера дахар хийца дезна, Iедалхой дозанаш детта декхаре а беш. Дикка ницкъбина экономикана коронавирусан пандемино.

Юьхьанца COVID-19 инфекци кIезигчух хеттачу Американ президенто Трамп Доналда юх-юха а дIахьедо, экономика юха а карлаяккха еза пачхьалкхехь бохуш.

Таханлерачу дийнахь Американ 50 штатехь бизнес лело а, кеп-кепарчу тIегIанашкахь социалан барамаш хIитторна а дехкарш даьстина. Лас-Вегасерчу казинойн а, Walt Disney индустрин а болх а боло мегаш бу.

Дуьненчохь 5, 5 миллион стаг ву коронавирусан ун хьакхаделла, кхелхина 353 эзар гергга дархо. Эпидеми а, баларш а лахделла хаало цкъачунна Европехь а, Малхбалерчу Азехь а.

Къилбаседа Кавказехь тIаьххьарчу дийнахь а, буса а коронавирусан уьнах кхелхина 32 стаг, цомгаш хилла кхин а - 552. Оперативан штабан хаамашца, Дагестанехь велла 21 дархо, Къилбаседа ХIирийчохь - пхиъ, ГIалгIайчохь - кхоъ, ГIебарта-Балкхаройчохь -шиъ, Ставрополан махкахь - цхьаъ. Верриг а Къилбаседа Кавказехь COVID-19 вирус яьржичхьана велла 346 пациент.

ТIаьххьарчу 24 сахьтехь къаьсттина дукха бу ун даьлларш Дагестанехь –124.

Дагестанехь +124 (4 579 ву верриг а эпидеми яьржичхьана)
ГIебарта-Балкхаройчохь +83 (2 592)
Ставрополан кIоштахь +80 (2 238)
Краснодаран махкахь +76 (3 582)
Къилбаседа ХIирийчохь +52 (2 807)
ГIалгIайохь +49 (1 955)
Кхарачойн Чергазийчохь +42 (895)
Адыгейхь +24 (783)
Нохчийчохь +22 (1 174)

Верриг а Къилбаседа Кавказехь цомгаш хилла 20 605 стаг. Йоллу Оьрсийчохь, оперативан шабан зерашца, 379 051 стагаца къаьстинера коронавирусан ун.

Дагестанерчу Ахтынскан кIоштан вахархочух шеко кхоллаелла, цо шен кIант вийна хила мега аьлла, хаам бо "Кавказ.Реалиино". Талламхойн версица, цIеххьана иккхинчу девнехь дас таллархойн топ тоьхна шен кIантана. Чевнаш йина воI тIаьхьо кхелхина дарбан хIусамехь.

Дагестанерчу Талламан комитетан векало дийцарехь, дас бехк тIе ца буьту. Конфликт эккхаран бахьана дара, боху цо, кIант шега ладугIуш цахилар.

"Дас дийцарехь, кIентан вон амал хилла, дас-нанас бохург тергал деш а ца хилла, харцхьара хIуманаш довлуьтуш хилла шегара. Оцу тIехула барт ийгIина хиллера цу шиннан", - аьлла Дагестанехь йолчу Талламан комитетехь.

Шеконашца лаьцна ву да, талламхоша дехар дина иза чохь сацаве аьлла.

Коронавирусан ун кхетта 150 эзар сов Оьрсийчуьра стаг товелла, яздо "Кавказ.Реалии" портало. COVID-19 вирусца къийсам латто вовшахтоьхначу оперативан штабо бина иштта хаам. ТIаьххьарчу 24 сахьтехь 8 371 дархо къаьстина инфекцица. Цхьана дийнахь велла 174 пациент.

Эпидеми юкъаяьлчхьана Оьрчийчохь цомгаш хиллера 370 эзар сов вахархо. Кхелхина 1 142 пациент. Зазадокху-бутт юккъе баьлчхьана, инфекци яржарна кхоьруш, пачхьалкхехь карантинан дехкарш дара юкъадаьхна. Белхан меттигаш а, школаш а дIакъевлира, нах цхьаьнакхеташ хIиттон барамаш а совцийра.

Стигалкъекъа-беттан 12-чу дийнера схьа дуьйна Оьрсийчохь карантинан раж гIелъян йолийра, делахь а, регионийн куьйгалхоша беш бу тIаьххьара сацам.

Москвахь карабогIучу беттан 14-чу дийне дIаяхйина изоляцин раж. Иштта Оьрсийчоьнан коьртачу шахьарахь карабогIучу баттахь дуьйнна масканаш лело йолор ю транспорта тIехь а, наха гуллучохь а.

Оцу юкъанна, гIалин мэро Собянин Сергейс хаам бина, карабогIучу беттан 1-чу дийнахь туьканаш схьайоьллур ю, адамашца ехха контакт ца хуьлу белхан меттигаш а болх бан йолалаур ю аьлла.

Карарчу хенаххь Москван бахархошна тестан рожехь магош ду шен-шен заманчохь чу-ара вала. Дарбан хIусамашкахь планехь йолу операцеш ян буьйлалур бу лоьраш.

Шен бехкана къера хиллачу муьлххачу а стагана гечдан кийча ву ша, аьлла Нохчийчоьнан куьйгалхочо Кадыров Рамзана. Инстаграмехь йоьдучу эфирехь дина цо иштта дIахьедар. Европерчу Ичкерин агIончех дерг аьлча, Кадыров тешна ву, "оцу масех, социалан пакет оьцучу стагана" шайна а хаьа, шайн идейш бух боцуш юйла.

Иштта Кадыровс тIетоьхна, Европехь беха нохчий шена цхьа дакъа хеташ хилар нохчийн юкъараллан. Махкахойн дешарца а, белхаца болчу кхиамех ша дозалла а до, аьлла цо.

Дагадоуьйту, Кадыровс а, цуьнан гоно а кест-кеста кхерамаш туьйсу, Европан мехкашкахь бехачу шайн политикан оппоненташна.

Оьрсийчоьнан къинхьегаман министро Котяков Антона дIахьедина, пачхьалкхан регионашкара белхазаллин хьал зийча, къаьсттина тиша хьал го Тувахь а, Нохчийчохь а, ГIалгIайчохь а аьлла. ТАСС агенталло бина цунах лаьцна хаам.

Министро дийцарехь, оцу регионашкахь белхазалла хьакхаелла 9-11% бахархойх. Официалан зерашца, Оьрсийчохь, белхан къоьлла ю аьлла, чоьте эцна 1, 9 миллион стаг.

Билггал аьлча, балха ваха аьтто боцуш хила тарло Оьрсийчохь 5 миллион гергга болхбалу хан йолу нах.

Нохчийчоьнан куьйгалхочо дIахьедина, ша могуш а ву, Марха достучу дийнахь шен цIахь изоляцехь вара ша аьлла, яздо "Кавказ.Реалиис". Шен гIоьнчаца Дудаев Ахьмадца инстаграмехь йоьдучу эфирехь дина цо иштта дIахьедар. Марханаш дастале хьалха официалехь тIечIагIданза, дийца долийра хаамийн гIирсашкахь, Нохчийн Республикан куьйгалхо коронавирусан инфекцица Москварчу дарбан цIийне кхачийна аьлла.

"Нагахь санна, со цомгаш хиллехь а, дуьненчохь миллионашкахь ма бу коронавирусан ун даьалла нах, иттаннашкахь эзарнаш белла, ткъа со адам дац? Сан цомгаш хила бакъо а яц? Иммунитет а, гемоглабин а хьалаяккха маха тоха йиш яц? Дуьйцийла йоццуш могаш стаг ву-кх со", - аьлла кхаарин дийнахь Кадыровс.

Карарчу беттан 21-чу дийнахь дуьйна, COVID-19 вирус кхетта бохуш, дийца долийчхьана, дIавайна хилла Кадыров дуьххьара гучувелира нахалахь де хьалха. Оперативан штабан кхеташонехь ву аьлла, цуьнан сурт зорбане даьккхира телеграм-каналехь.

"МБХ-Медиа" сайтан информацица, дахначу оршотан дийнахь Москвара Соьлж-ГIала деанера цуьнан кема.

ТIаьххьарчу хаамашца, Нохчийчохь 1 133 стаг ву инфекцица, 13 -- кхелхина, 690 пациентана дарба хилла. Шога карантин ю махкахь кхайкхийна. Комендантан сахьт ду, сацийна юкъара транспорт, кхечу субъекташкарчу нахана къевлина ду Нохчийчу догIу некъаш.

Нохчийчоьнан куьйгалхочунна Кадыров Рамзанна хетарехь, керлачу коронавирусан ун уггар а лакхарчу тIегIане гIоьртина, яздо ТАСС агенталло.

"Оперативан штабана а, министрийн кабинетна а тIедиллина ас, карантинан раж гIелъеш шолгIачу муьре дерза оьшу аьлла. Кху деношкахь шайн белхан план кховдор ю цара соьга. Тхуна хетарехь, пик гIаьттина, эпидеми лахлур ю аьлла, ладоьгIуш ду тхо. Жимма собаре хила деза адам", - аьлла Кадыровс.

Иштта цо билгалдаьккхина, регионерчу массо а сферех пандеми хьакхаелла хилар а.

"Экономикехь эшам бу, социалан сферашкахь а зенаш ду, схьаелла езаш дуккха а объекташ ю, бакъду, цхьанхьа а цигахь болх сецна бацара. Белхазалла 1 проценте хьалаяьлла, иза а вайна йоккха проблема ю. Могушалла Iалашъярехь аьлча, баларш а дукха дац, дуьненчу девллачу берийн терахь алсамдаьлла", - аьлла Кадыровс.

ТIаьххьарчу зерашца, Нохчийчохь 1 152 ву коронавирусан ун даьлла, 698 дархочунна гIоле хилла, 13 пациент велла.

Зазадоккху-баттахь дуьйна республикехь кхайкхийна карантин ю, бахархошна магош дац бахьана доцуш буьйлабелла лела. Зазадоккху-бутт юккъе баьллачу хенахь схьайиллира цхьайолу туьканаш а, нахана хьелаш хIитто сервисаш а.

Вологдерчу вахархочо Губин Дмитрийс Нохчийчуьрчу Лаккхарчу кхеле латкъамбина мехкан куьйгалхочунна Кадыров Рамзанна, коронавирусан пандемица доьзна лерина барамаш цо юкъабахарна."7x7" интернет ресурсо бина цунах лаьцна и хаам.

Шена хетарехь, бакъонца доцчу, карарчу шеран Зазадокху-беттан 27-чохь тIеэцначу "Нохчийчоьнан территори тIехь керлачу коронавирусан инфекцин пандеми ца яржийта тIаьхьататта йиш йоцу барамех" буьйрана дуьхьал протест еш ву Губин.

Республикехь комендантан сахьт кхайкхийна Кадыровс, боху Вологдерчу вахархочо.

- Бакъду, "Сацаде дIасалелар" аьлла, цIе тиллина цо оцу режимна. Бехкамца а догIуш, Нохчийчохь ураме вала йиш яц суьйранна 8 сахьт даьллачул тIаьхьа Iуьйранна 8 даллалц. Кадыровна хетарехь, оцу сахьташкахь къаьсттина кхераме йолчух тера ду и вирус. Ткъа парламентан спикеро Даудов Мохьмада инстаграмехь хаам бина, кIиран деношкахь маггане а мегар дац чуьра аравийла аьлла. Оцу хьокъехь официалан документ кара ца дира суна, - аьлла, дийцина Губина.

Иза тешна ву, оцу омрано шена могуьйтуш цахилар, Нохчийчу а вахана, цигахь хIусам а эцна, шен бизнес кхио жигара къахьега. Нагахь санна чолхечу хьолан раж кхайкхийнехь, тIаккха бен комендантан сахьт юкъадоккхийла яц, амма чолхе хьал хиларх дIахьедина дац аьлла, хеташ ву Губин.

Цу кепарчу бехкамаша Конституцин масех артикл йохош ю, иштта маьрша дIасалеларна а боху Вологдан вахархочо.

Зазадоккху-беттан 27-чу дийнахь "Интерфаксо" даржийра, "Соьлж-ГIалин аэропорто Москвара пассажираш тIеоьцуш бац, нагахь санна, Нохчийчохь бехаш уьш бацахь" аьлла.

Нохчийчоьнан куьйгалхочун омрица Охан-беттан 5-чуьра схьа республике юьтуш яц кхечу регионашкара транспорт а. Кадыровс чIагIонаш йора, коронавирус чу ца яийтархьама, цу дийнера схьа республике ур-атталла Нохчийчоьнан бахархой а буьтур бац ша бохуш.

Оьрсийчоьнан президентан пресс-секретара Песков Дмитрийс дIахьедина, Чувашин хиллачу губернаторо Оьрсийчоьнан президентана дуьхьал яьккхина иск Кремлна карарчу заманчохь коьртачех хаттар дац аьлла. "Коммерсанто" бина цунах хаам.

"Хаамийн гIирсашкара хиира тхуна цунах лаьцна, амма тхуна хIинца коьрта дац и хаттар", - жоп делла Песковс, "Коммерсантан" журналисто, Кремлехь хууш дуй, Чувашин экс-губернатор кхеле валар аьлла, деллачу хаттарна жоп луш.

"Ас цунах лаьцна цхьа а комментари йийр яц, кхело шен болх берзабаллалц", - аьлла, тIетоьхна пресс-секретаро. Иштта Песковс хаам бина, канцеляри Игнатьевн кехат кхаьчнийла а ца хаьа шена.

Маршо Радионо яздина ма хиллара, ша даржах ваьккхинчу президентана Путин Владимирна дуьхьал Чувашин хиллачу куьйгалхочо Игнатьев Михаила чуелла иск луьстур йолуш ю Оьрсийчоьнан Лакхарчу кхело аьлла. Иза къовса дагахь ву ша балхах вохийна омра. Кхелан сайта тIехь долчу цу гIуллакхан картана тидам тIебаханера "Правда ПФО" гIирсан.

2010-чу шарера схьа дуьйна вара 58 шо долу Игнатьев Чувашина куьйгалла деш. ХIетахь Оьрсийчоьнан президент лаьттинчу Медведев Дмитрийс хьалхатеттина вара иза. Карарчу шеран Дечкен-баттахь Путина даржера вохийра иза, цунах тешам барца. Политик юкъахь а волуш, ши скандал иккхира хIетахь.

Дуьххьара Чебоксарехь Оьрсийчоьнан а, Чува-шин а зорбанан Денна леринчу барамахь цо кхайкхам бира, Iедална критика еш болу журналисташ а, блогерш а хIаллакбан беза аьлла.

Цул тIаьхьа интернетехь яьржира видео, орцан министраллана ялийначу машенийн догIанаш дIалучу заманчохь, цхьана белхахочун, жIала санна, масийттазза кхоссавала дийзира, цуьнан карара догIанаш схьаэца. Социалан машанашкахь емалдира Игнатьевн лелар. "Цхьаалин Оьрсийчоь" партино шайн могIаршкара а дIаваьккхира иза.

Лакхарчу кхело чуэцна Игнатьевн иск толлуш хьалхара кхелан кхеташо дIакхайкхийна карабогIучу беттан 30-чу дийнахь.

"Коммерсантан" информацица, Чувашин экс-губернатор Игнатьев Михаил Санкт-Петербургерчу дарбан цIийнехь охьавиллина ву пневмоница.

​

Нохчий парламентан спикеро Даудов Мохьмада хаам бина, изоляцин раж малъеш шолгIачу муьре цкъачунна довла дагахь дац шаьш аьлла, яздо "Кавказ.Реалиино". Инстаграмехь хIоттийначу эфирехь дина цо иштта дIахьедар.

Карладоккху, республикерчу Iедалхоша шен-шен муьрехь карантинан раж лагIъеш план тIечIагIйира. Хьалхара мур берзо безаш бара кху беттан 27-чохь.

"113 дархо дарбан хIусамашка схьакхачочу юкъанна хIинца а хьалхе ду хьалхара мур берзийта. Ас ма-аллара, 1 860 маьнга бу. Нагахь санна, хIора денна оццул нах схьакхоьхьаш хилча, бисина 835 меттиг цхьана кIиранна бен тоаме хир бац", - аьлла Даудовс.

Иштта цо хаийтина, меттигерчу транспортан министралло еарин дийнахь дуьйна 64 микроавтобус Соьлж-ГIалахула а, республикан 4 кIоштахула а арайоккхуш хиларх.

Спикеро дIахьедина регионерчу бахархошка, нагахь санна, юкъара транспорт пассажирех тIех юттуш хилахь, шаьш церан болх юха а сацор бу аьлла.

Официалан зерашца, Нохчийчохь ун даьлла хиларца билгалваьккхинера 1 162 вахархо. Царах 13 велла, 698 пациентана дарба хилла, карантинехь латтош ву 4 833 стаг.

Шен дена а, тренерна а коронавирусан ун даьллачул тIаьхьа, Дагестанера UFC-н чемпион Нурмагомедов Хьабиб реза ца хилла, шеца вирус юй хьажийта, яздо "Чечня Сегодня" агенталло.

Хьайх таллам байта аьллачу лоьрашна дуьхьало йина Хьабиба, чолхечу хьолехь волчу шен дена оьшу терго яхьара аьлла, дехар а деш.

Карладоккху, Маршо Радионо яздира хьалхо, Нурмагомедов Iабдулманапан гонерчу цуьнан накъосташа дийцира, иза пехийн шина а агIор пневмони йолуш, ХIинжа-ГIаларчу дарбан хIусамера Москварчу лоьрашна тIевигина, цигахь хIо лучу аппаратах воьзна, аьлла.

UFC чемпиона Нурмагомедов Хьабиба шен инстаграмерчу агIонехула хьал а довзуьйту шен дегара. Халачу хьолехь волу иза, лоьрашна тIекхачийна вирус бахьанехь, амма кхин а доьхнарг ду иза иштта а дог лозуш хилар, боху дуьненан чемпионо.

Керлачу коронавирусан инфекцин пандемица къийсам латточу белхахойн мукъа хан а, балхара цIахь сецар а хила йиш яц, аьлла дIахьедина Нохчийчоьнан куьйгалхочо Кадыров Рамзана.

"ТIом бу-кх хIара, мостагI гуш воцуш, амма Iаламат кхераме. Чоьхьарчу гIуллакхийн министраллан белхахой а, Росгвардин эскархой а, лоьраш а - кху къийсамехь мел волу массо а къахьега дезаш ву, цхьа а де юкъара а ца долуьйтуш", - аьлла Кадыровс, COVID-19 вирус ца яржийта вовшахтоьхначу оперативан штабан кхеташонехь.

"Суна хаьа, хIокху некъа тIехь къахьоьгучу стеган цхьа секунда яц мукъа, йа хила йиш а яц. Тахана Нохчийчоьнна а, дерриг дуьненна а тIехIиттина уггар а чолхе денош. Делан къинхетам бу, кхо кIира хьалха хIун дан деза вайна ца хиънехь а, тахана вайн кхетам болуш", - аьлла, тIетоьхна Кадыровс.

Цо бахарехь, бюджетан доцу ахча дайа гIерта Нохчийчоь пандемица латточу къийсамехь: "Дика аьтто хуьлу вайн. Вайга гIо дехна цхьа стаг вуьтур вац вай".

Дахначу кIиранах Baza телеграм-канало а, иштта ТАСС а, "Интерфакс" а агенталлаша яздора, Кадыров Москва дарбан цIийне дIавигина бохуш. Оццу дийнахь, Кадыров Рамзанан цIарах лела кема деана хиллера Нохчийчуьра Москва.

Коронавирусан ун даьлла Кадыровна, бохуш, чIагIдора хаамийн гIирсашкахь. Ткъа ша Кадыровс цхьана а кепара комментари ца елира оцу хаамех лаьцна. Iедалан векалша дIахьедора, нохчийн урхалхо могуш вац, бохуш, яьржина информаци, цуьнан мостагIашкара ю, иза могуш а ву бохуш.

Оршотан дийнахь "МБХ медиас" даржийра, Кадыровн кема Москвара Соьлж-ГIала кхаьчна аьлла.

Официалан зерашца, Нохчийчохь COVID-19 вирус кхетта ву 1 133 вахархо. Царах 13 кхелхина.

ТIаьххьарчу 24 сахьтехь Къилбаседа Кавказехь коронавирусан уьнах кхелхина 20 дархо, цомгашчарна тIекхетта кхин а 589 стаг.
Оперативан штабан зерашца, Дагестанехь 12 дархо кхелхина, ГIалгIайчохь – пхиъ, Ставрополан кIоштахь а, Кубанехь а, Кхарачойн Чергазийчохь а – цхьацца велла.

Верриг а Къилбаседа Кавказехь COVID-19 вирусах кхелхина 314 пациент.

Къаьсттина дукха бу тIаьххьарчу информацица ун даьлларш Дагестанехь – 161:

Дагестанехь +161 (4 455 эпидеми яьржичхьана)
ГIебарта-Балкхаройчохь +87 (2 509)
Краснодаран кIоштахь +80 (3 506)
Ставрополан махкахь +72 (2 158)
Къилбаседа ХIирийчохь +53 (2 755)
ГIалгIайчохь +40 (1 906)
Кхарачойн Чергазийчохь +39 (853)
Адыгейхь +38 (759)
Нохчийчохь +19 (1152)

20 053 пациент ву йоллу Къилбаседа Кавказехь коронавирусаца билгалваьккхина. Ерриг Оьрсийчохь, оперативан штабан зерашца, 370 680 стаг ву ун даьлла.

Ша даржах ваьккхинчу президентана Путин Владимирна дуьхьал Чувашин хиллачу куьйгалхочо Игнатьев Михаила чуелла иск луьстур йолуш ю Оьрсийчоьнан Лакхарчу кхело. Иза къовса дагахь ву ша балхах вохийна омра. Кхелан сайта тIехь долчу цу гIуллакхан картана тидам тIебахана "Правда ПФО" гIирсан.

2010-чу шарера схьа дуьйна вара 58 шо долу Игнатьев Чувашина куьйгалла деш. ХIетахь Оьрсийчоьнан президент лаьттинчу Медведев Дмитрийс хьалхатеттина вара иза. Карарчу шеран Дечкен-баттахь Путина даржера вохийра иза, цунах тешам барца. Политик юкъахь а волуш, ши скандал иккхира хIетахь.

Дуьххьара Чебоксарехь Оьрсийчоьнан а, Чува-шин а зорбанан Денна леринчу барамахь цо кхайкхам бира, Iедална критика еш болу журналисташ а, блогерш а хIаллакбан беза аьлла.

Цул тIаьхьа интернетехь яьржира видео, орцан министраллана ялийначу машенийн догIанаш дIалучу заманчохь, цхьана белхахочун, жIала санна, масийттазза кхоссавала дийзира, цуьнан карара догIанаш схьаэца. Социалан машанашкахь емалдира Игнатьевн лелар. "Цхьаалин Оьрсийчоь" партино шайн могIаршкара а дIаваьккхира иза.

Лакхарчу кхело чуэцна Игнатьевн иск толлуш хьалхара кхелан кхеташо дIакхайкхийна карабогIучу беттан 30-чу дийнахь.

"Коммерсантан" информацица, Чувашин экс-губернатор Игнатьев Михаил Санкт-Петербургерчу дарбан цIийнехь охьавиллина ву пневмоница.

Коронавирусан инфекци хьакхаелла аьлла, тоьшаллашца тIечIагIъяза информаци яьржинчул тIаьхьа, шинарин дийнахь дуьххьара гайтина Нохчийчоьнан куьйгалхо Кадыров Рамзан, яздо "Кавказ.Реалиис". Цуьнан сурт зорбане даьккхина телеграм-каналехь.

ЧIагIдо, эпидеми ца яржийта Iалашонца вовшахтоьхначу оперативан штабан кхеташонехь Соьлж-ГIалахь Кадыровс дакъалаьцна бохуш.

"Деза денош дирзинчул тIаьхьа оперативан штабан хьалхарчу кхеташонехь ас ладуьйгIира жоьпалла тIехь долчийн рапорташка", - аьлла ду, Кадыровн цIарах бинчу хаамехь. Дуьйцург ду кIирандийнахь хилла бусулбачийн Марха дастаран де.

Кадыров къам декъалдеш висхилира, амма видео тIехь цуьнан аз хезара, ткъа ша гойтуш вацара.

Дахначу кIиранах Baza телеграм-канало а, иштта ТАСС а, "Интерфакс" а агенталлаша яздора, Кадыров Москва дарбан цIийне дIавигина бохуш. Оццу дийнахь, Кадыров Рамзанан цIарах лела кема деана хиллера Нохчийчуьра Москва.

Коронавирусан ун даьлла Кадыровна, бохуш, чIагIдора хаамийн гIирсашкахь. Ткъа ша Кадыровс цхьана а кепара комментари ца йира оцу хаамех лаьцна. Iедалан векалша дIахьедора, нохчийн куьйгалхо могуш вац, бохуш, яьржина информаци, цуьнан мостагIашкара ю, иза могуш а ву, бохуш.

Оршотан дийнахь "МБХ медиас" даржийра, Кадыровн кема Москвара Соьлж-ГIала кхаьчна аьлла.

Официалан зерашца, Нохчийчохь COVID-19 вирус кхетта ву 1 133 вахархо. Царах 13 кхелхина.

Коронавирусан пандеми бахьанехь моргехь лаьттачу хьолана латкъам бина Оьрсийчоьнан президенте Къилбаседа ХIирийчуьрчу яхархочо Голошапова Юлияс, яздо "Кавказ.Реалиино". (Редакцехь кехатан копи йолуш ю). Цо чIагIдо, шен нана моргехь болх беш ю, ткъа цигара белхахой коронавирусан инфекци йолчу нахаца болх бечаьрца лоруш бац, цундела президенто дIало аьлла, ахча цунна кхочуш дац.

Цул совнах, чIагIдо Голошаповас, стаг уьнах ларвен гIирсаш а патологоанатомашна тоаме бац бохуш. Иштта цо дуьйцу кехата тIехь, коронавирусах леш болчийн терахь а хьулдеш ду, бохуш.

"Тахана цхьана дийнахь декъий этIийча къаьстина 9 стагаца коронавирус хиллийла, - боху зудчо шен дIахьедарехь. - Ткъа официалан терахьашца, тхо долчехь 10 ву велларг (Голошапован кехат карарчу беттан 14-чохь яздина ду, ткъа тахана, официалан дIахьедарца, 37 ву цигахь велларг ("Кавказ.Реалиин" билгалдаккхар). Коронавирус яцара цаьрца, бохуш, кехаташ тIе а летош, хIунда дезна цуьнан медицинан киншкаш юхаязъян? Ткъа дакъа этIийча кхин жамIаш ду гуш".

Могушалла Iалашъяран министро Гогичаев Тамерлана тIедиллина кхелан-медицинан информацин бюрон куьйгалхочунна карара бутт бале, кехат тIехь юьйцучу фактех шена жоп далар.

ТIаьххьарчу информацица, Къилбаседа ХIирийчохь дарбан цIийнехь охьавиллина пневмоница а, коронавирусаца а 61 стаг. Регионехь ун даларца билгалваьлла 2 755 пациент: 1 570 дархочунна гIоле хилла, 1 009 цIахь дарба лелош ву, 139 стаг лазартнехь ву, кхелхина – 37.

СемаIашкахь изоляцин низамаш дохийначу бахархошна полисхоша йиттина аьлла, аудиош социалан машанашкахула яржийначу зударша шайна къинтIера довлар дехна. Кхаа зудчо гечдар доьхуш дIаязйина видео меттигерчу инстаграм-аккаунтехь зорбане яьккхина.

Видео тIехь хIора зудчунна уллохь лаьтташ цуьнан цIийнах волу борша стаг ву. Цара а доьху гечдар.

"ХIуммаъ гина дац. Цхьа а полисхо а, йа мелла стаг а гина вац суна", - боху Малика цIе йолчо.

"Вайн дуьхьа хьийзаш ма бу уьш. Дийца мегар дац 'суна моьттинера', 'суна гира', 'со Iадийнера' бохуш. Цу тIе и хьан гIуллакх долуш хIума а дац", - бохуш, цхьахйолчу зудчуьнгара бехкаш доху цуьнан марзхойх волчо.

"Хьакхарчий санна байа безаш бара, и къизаллаш лело полисхой" баьхначу, Кировн цIарахчу совхозера зудчо а къинтIера баьхна шегара даьллачунна. Цуьнан кIанта чIагIо йина, цу кепарниг кхи долуьйтур дац шаьш аьлла.

"Суна сайна гина хIума дац, йа бIогIамех бихкина нах а ца гина. Со яцара цигахь. И видео сайна гича, дог даьттIа элира ас - и бу сан бехк. Ас динарг нийса дац", - аьлла Манаш цIе йолчу зудчо.

ТIехьа-Мартанан кIоштан къедас Дацуев Iабдул-Рашида а, аудиош яржийна зударий бехачу яртийн имамаша а кхайкхам бина божаршка, шайн хIусамехь зударийн дола де, "тIаьхьа юьхьIаьржа ца хIитта" аьлла.

Марха достучу дийнахь мессенджерашкахула зударийн аудион хаамаш баржийнера, ницкъаллийн структурийн белхахоша урамашка бевллачу нахана етташ ю, зударшна а цхьана бохуш.

ТIаьххьарчу дийнахь а, буса а Къилбаседа Кавказехь коронавирусан уьнах велла 28 стаг, цомгашчарна тIекхетта кхин а 518 пациент, яздо "Кавказ.Реалии" портало.

Эпидеми ца яржийта вовшахтоьхначу оперативан штабан зерашца, Дагестанехь 21 кхелхина, Къилбаседа ХIирийчохь - пхиъ, ГIалгIайчохь а, Ставрополан махкахь а цхьацца стаг. Верриг а COVID-19 вирусах хьалха ца ваьлла Къилбаседа Кавказехь ун даьржичхьана 294 дархо.

Къаьсттина дукха нах бу ун даьлла Дагестанехь а, Кубанехь а - шинхьа а 89 пациент ву:

Дагестанехь +89 (4 294 эпидеми яьржичхьана)
Краснодаран кIоштахь+89 (3 426)
ГIебарта Балкхаройчохь+88 (2 422)
Ставрополан махкахь +75 (2 086)
Къилбаседа ХIирийчохь+57 (2 702)
ГIалгIайчохь+43 (1 866)
Кхарачойн Чергазийчохь+31 (814)
Адыгейхь +25 (721)
Нохчийчохь +21 (1 133)

COVID-19 ун къаьстира Къилбаседа Кавказехь 19 464 вахархочуьнца. Ерриг Оьрсийчохь болчу цомгашчу нехан терахь 362 342 даьлла.

Нохчийчоьнан куьйгалхочун Кадыров Рамзанан кема де хьалха Москвара Соьлжа-ГIала кхаьчна аьлла, хаам бина "Эхо Москвы" радиостанцино. Цо бахарехь, МБХ сайто Iорабаьккхина и хаам, хIаваэхула лелачу кеманашна тIехь терго латточу сервисан хьостех пайда а эцна.

Дахначу кIиранчохь масех агенталло, шайн хьосташна тIе а тевжаш, яздира Нохчийчоьнан куьйгалхо коронавирусан шеконашца лоьрийн тергонехь ву аьлла. Иштта дуьйцура, Кадыровн кема Соьлж-ГIалара гIаьттина Москва дахара бохуш а.

Официалехь я бакъдеш а, я харцдеш а дац даьржинарг. Нохчийчоьнан Iедалан информацин урхаллин векалша шайга динчу хаттарна, Znak портало бахарехь, делла жоп иштта ду: «Оха ца ло цхьа а информаци".

Мехкан телерадиокомпанин директора, Кадыровн гIоьнчас Дудаев Ахьмада news095 инстаграм-агIонехь дIахьедина, хаамийн гIирсаша "вониг хилийта луучийн" информаци ю яржош, аьлла.

Эпидеми яьржича махкахь керла доьзал кхолла ханна дихкинчу Нохчийчуьрчу Динан урхалло сацам тIеэцна, тIейогIучу заманчохь шариIатехь зуда ялор магош. Цунах лаьцна инстаграмерчу шайн аккаунтехь хаам бина республикан муфтийс Межиев Салахьа, яздо ТАСС агенталло.

Карладоккху, коронавирусаца доьзна Нохчийчохь Охан-беттан 13 -чохь дуьйна дихкинера бусалба низамашца там-мах бар. Межиевс бахарехь, хIинца а дихкина дуьсу, нах а гулбеш, даккхий тойнаш хIиттор.

"Юьртан имам цхьана машенахь вахана, керла доьзал кхуллучу шинна юкъахь там-мах а бина, юхавогIур ву. Кхиболу ловзаран барамаш хIиттош бац. И дерриге а лелош ду Нохчийчоьнан бахархойн могушаллин дуьхьа", - аьлла, тIетоьхна шен хаамехь муфтийс.

ТIаьххьарчу хаамашца, Нохчийчохь 1 090 стаг ву коронавирусан ун даьлла. Дарба хилла 660 пациентана. Кхелхина эпидеми иккхичхьана 13 дархо.

Нохчийчоьнан куьйгалхочун Кадыров Рамзанан нанна, Кадыров Ахьмадан цIарахчу фондан президентана Кадырова Айманина хастамаш беш, тоьлла байт ешначунна совгIаташ лур ду аьлла, конкурс дIакхайкхийна республикехь.

Хааме даьккхина "Грозный Информ" агенталло. Оцу къовсамехь дакъалаца кхойкху 14 шаре бевлла кхиазхой, инстаграмерчу кху аккаунташка язбелла хила безаш бу, конкурсан билламашца: @ya_pomoshnik_kra_95, @kadyrov_news95, @kadyrov_family, @team.kadyrov_95.

Оьрсийн йа нохчийн меттанашкахь дIайоьшу байт дIаязйина хила еза видеоца. КарабогIучу беттан 20-чу дийне кхаччалц йиллина хир ю конкурс.

Хьалхара меттиг яьккхинчунна лур ю iPhone11 смартфон, шолгIачу меттигана диллина Apple Watch сахьт, 3-чу меттигана - Apple Airpods 2 олу Bluetooth ладугIургаш лур ю.