ТIекхочийла долу линкаш

ЦIеххьана кхаьчна хаам!

Батаева Хеда. Ас къиза дош яздахь...


Батаева Хеда

***

Ас къиза дош яздахь, делхий ма даржалахь шекъа,
Ас довха дош яздахь, кехат, ма дагалахь хьо,
ХIай бIаьрхиш, яккхалаш адаман даг чуьра мекха,
КIудална сагатдеш кхойтта шо даьккхина шовда,
Ахьа а де суна сан даг чохь декарца гIо.

Хьуо, мала стаг воцуш, эрна духдийлинчу хенахь,
Шийлачу буьйсана меца борз уьгIича генахь,
И хьенан гIийлачу велхарах тарлора хьуна?
Ткъа хьаннаш хIаллакйо мох стенах тарлора хьуна?

ЛадогIал цкъа соьга, хIай хьаьдда йоьду хьо зама,
Хьо цкъа а ца сецна бохучух-м со тешаш яций,
Хьо сецна цкъа мацах, Iадийна йоьлхучу нанас,
Ткъа йолаелла хьо маьхьаран шийла лар лаьцна.

Хьайн некъах тилъелча, и мохь хьайн некъ бу а моьттуш,
Хьо йоьду лар лаьцна шийлачу маьхьаран ненан,
Хьо гена йоьдуш ю, ткъа мохь а кхаьчна-кха гена,
Дуьнен чу ер йолчу суна а лерсих а кхетта.

Ахь хьенан дог делон денйора бошмаш, хIай бIаьсте?
Кхойттаза еъна хьо, стаг воцуш хазалла хьаста,
Ахь чу са кхоьллинчу бешара стом лаьттах кхетча,
Шийла мохь болура даI хилла Iуьллучу лаьтте.

Ас къиза яздинехь, делхий ма даржалахь, шекъа,
Ас довха яздинехь, кехат, ма дагалахь хьо,
Мел лайнарг ларделахь, диц ца деш, адаман хьекъал,
Ахьа а делахь, дог, хьекъална ца талха гIо.

1990

Батаева Хеда. Байтанча. Нохчийн яздархойн цхьанакхетараллин декъашхо.

Йина 1970-чу шарахь ГIойчу (СаIдин-кIотар) юьртахь. Чекхъяьккхина Соьлжа-гIалин Хьехархойн Училище а, Нохчийн Пачхьалкхан Университетан филологин факультет а. Дуьххьара зорбане яьлла 1984-чу шарахь "Орга" альманах тIехь. Байташ зорбане йийлина масех юкъара гуламна тIехь: "ТIома лакхе", "Ма деха дара и Iа", "Малх лаьцначохь", "Нана Нохчийчоь". Иштта дийцарш а, байташ а зорбане йийлина "Орга", "Вайнах", "СтелаIад", "Нана" журналаш тIехь а, газеташ тIехь а.

Арсанукаев Шайхи яздархойн цхьанакхетараллин куьйгалхо волуш, 1993-чу шарахь Хеда цуьнан декъашхо схьаийцира.

Шен гулар арахеца Нохчийн издательстве дIаелла байташ 1995-чу шарахь егира Хедин. Ткъа 2002-чу шарахь гулар арахеца йоьлча, Iедало беш хиллачу бехкамашна реза а ца хилла Хедас шен байташ юхаийцира.

Болх бина ГIойчу юьртара а, Олхазар-кIотарара а ишколашкахь а, "Орга", "СтелаIад" журналийн редакцешкахь а, телевизионехь а.

1985-чу шарахь, Нохч-ГIалгIайн республикан поэтийн конкурсехь 2-гIа меттиг яьккхира Хедас шен пхийтта шо долуш. Ткъа шен шийтта шо долуш, шен дуьххьарлерчу байташца "Пхьармат" цIе йолчу нохчийн яздархойн цхьанакхетаралле а кхечира Хеда, шен ишколерчу хьехархочо Исламов Мохьмад-Салахьа шеца цига йигна. Цигахь Хедина дуьххьара бевзира нохчийн тоьлла болу яздархой а, поэташ а: Яндарбиев Зеламха, Бексултанов Муса, Шайхиев Iалвади ("Пхьарматан" куьйгалхо), Джумалаева Лула, Цуруев Шерип иштта кхиберш а.

Тоьлла болу нохчийн меттан а, литературан а хьехархой хилла Батаева Хедин ишколехь а, Хьехархойн Училищехь а, Университетехь а: Бисултанов Апти, Озниев Хьусайн, Итаев Бауди, Джамалханов Зайнди, Вагапов Iарби, Джамбеков ШаIрани иштта кхин а.

Карарчу хенахь ехаш ю Францехь.

XS
SM
MD
LG